Dadılar, Ağaçören

Dadılar, Ağaçören

Aksaray
Bilgiler
Alan 36000 mk km²
Nüfus 172 1
Rakım 1000 m metre
Koordinatlar
Posta Kodu 68600
Alan Kodu 0382
Yönetim
Coğrafi Bölge İç Anadolu Bölgesi
İl Aksaray
İlçe Ağaçören

Dadılar, Ağaçören

Dadılar, Aksaray ilinin Ağaçören ilçesine bağlı bir köydür.

Konu başlıkları
1 Tarihi
2 Kültür
3 Yöresel sözcükler
3.1 Coğrafya
3.2 İklim
3.3 Nüfus
3.4 Ekonomi
3.5 Muhtarlık
3.6 Altyapı bilgileri
4 Dış bağlantılar

Tarihi

Selçuklulara dayanır. o yıllarda konya ya bağlı olan küçük bir beyliktir. Köyün beyi Halil Onbaşıdır. HAPİSHANESİ OLAN Halil Onbaşı bölgeyi yönetmektedir.Dadılar ismi padişaha hizmetinden dolayı DADI ünvanını almıştır.

En köklü ailaleri,

• Ağlarevi
• Doğanlar
• İbişler
• ALTUNTAŞLAR
• Selimler
• Irasıllar
• Özdemirler
• Harbeciler
• Hasanlar(Üssük ün babası) daha sonra gelmişlerdir

Kültür

Köyde askere uğurlama geleneği vardır. Bir ay önceden her hane asker adayını yemeğe davet eder. Son cuma camide herkes ile vedalaşılır. Köyün dışına kadar uğurlanıp hep birlikte dua edilir. Düğün geleneği olarak düğünün başlamasına bayrak kalkma denilir. Düğün alayına yenge denilir. Yenge gelini alıp gelince köy girişinde dua edilir. Yeni gelini görmek için yüz görümlüğüne gidilir. Genç erkek çiftçiliğe ilk başladığnda eli saban iki taş arasına sıkıştırılarak bir cızı gidilir. İsim verilirken kime benzemesi isteniyorsa yürümeye başladığında ona köstek kestirilir iki ayağı birbirine bağlanır bir ip ile hızla bir hedefe gidip gelen kişi dönüşte ipi bıçak ile keser. Tezzek yapımı, ark açma, pekmez kaynatma işlerinde imece yapılır. Burada köyün resimleri var.yenileriniğ eklerseniz seviniriz…

Dadılar, Ağaçören

Yöresel sözcükler

KÜÇKÜÇ:ucu sivri değnek çiğdem,tülü ,çalık çıkartmada kullanılır
İMBAL:Övendere ;ucuna çivi çakılmış değnek hayvanlara kullanılır.
ÖTÜREK :ishal olma.
SIYRINGAÇ:kayma yeri
HELLİK :küçük taş
FİRİG:olmamış buğayı ütülemesi
FERİG:ikinci kadın
SOĞLA YARMA:bir yeri kazarak suçıkarma
FİREK :olamış domates
KIRMIZI:domates
LÜVALLAMAK:yuvarlamak
KÖSSA:tandır karıştırma çubuğu
GÖBELEK:mantar
KÜMPÜR
HIYAR
BOSTAN: KARPUZ
ÖZ: SULAK VE AĞAÇLIK YER
OKUNTU:düğün davetyesi ilk önceleri çorap ellik (eldiven)kaşık gibi malzeme ile okuntu verilir kişiler de ona göre düğünde hediyeler getirirdi sonra iş kağıda döküldü.
ÖKSÜZ OĞLAN ÇİÇEĞİ.kardelen çiçeği
BELİK:kızların saçlarını üçlü sarma ile örme bir başta 15-20 tane olabilir.
CİCİ:komşu kadınlara verilen ad yenge anlamında
SINANGILI:cinli hayaletli yer.

Köyde hemen herkesin lakabı vardır:

• HARUNDAĞLAR
• HARBECILER
• ZALLIP
• GÜDEDE
• ORAKLI
• MUSTAFA ÇAVUŞ
• HACELİ
• ÜSSÜK
• GÜKIZ
• BİBERCİ
• HACİSE
• TEK OSMAN
• MEMEDİMİN
• KULAĞINGIZI
• CİBİLİZ MEMED
• MACİR ALİ
• KARA DEDE
• USUZ (ÖKSÜZ)DEDE
• YANIK ANŞA
• KÖRALİ
• KÖRANŞA
• KURUUZ
• KÖR MEVLİD
• KIYMA FELEK(CİNİK)
• KOCA DEDE
• EŞŞEK MEMMED
• İRESİM
• ZİLFİ
• KİLO
• GÜ İSMAİL
• KOCA SEFER
• ZEKARA
• HACİYSE
• ÇAPIT ALİ
• SAKALLI NEŞET
• FİDA
• KATIRANLAR
• GIŞLI HARIN
• ARAP HOCA
• CILLIK
• CÖRTÜNKIZI
• İREŞİTLER
• SARALLAR

KÖYÜN YEMEKLERİ

KABAK ÇİÇEĞİ DOLMASI kabağın sarı çiçeği sabah erken saate toplanır soğan salça iç yağıbiber ile bulgur kavrularak hafifce iç yapılır kabak çiçiğinin çevresi temizlenip doldurulur çömlekte tandıra atılır

LEPE : Taze koyun sütü ya da keçi sütüyle yapılır. Sütle bulgur karıştırılır ve kaynatılır çobanların sıkca yaptıkları bir yemektir gerçekten nefistir.

DÖNDERME : Yufka ekmek yağ dökülmüş bir tavaya serilir içine yumurta çıprpılarak yayılır. Üstü kapatılarak tavanın içinde çevrilerek kızartılır.

MERCİMEK ÇACI : Mercimek ( baharda çıkan kısa boylu bir ottur. Sivas yöresinde madımak diyede anılır.) ıspanak gibi bulgurla haşlanır yüzüne yoğurt yüzünden alınan kaymak ateşte eritilir yumurta ve sarımsaklı yoğurtla sos yapılır tadı harikadır.

FREK KURUTMASI :yazdan kurutulan yeşil-kırmızı domates,biber ve patlıcandan yapılır.

İNCİR TATLISI:incirden yapılır nasıl yapıldığını görmedim ama yedim lezzetli

SÜTLÜ:baldo pirinç ile süt ve şekerden yapılan bir tatlı

YAHNİ:bol etten ve biraz nohut karışımı ile yapılan bir yemek sofranın kralı odur

BULGUR PİLAVI:tavşan eti ,tavuk ,keklik veya koyun ,kuzu eti ile yapılırsa danhada lezzetli olur sofraya geldiğinde hafif sulu olmalı

AŞIR AŞI:AŞURE AŞI TARKANA ÇORBASI:Yoğurt,yarma ve yarpuz otunun karıştırılmasıyla yapılan çorba

KÖMBE :a)yufkanın içine yumurta kırılır veya domates ,biber,soğon katılır veya pendirli olabilir. KÖMBE:b)bayramlarda mayalandırılan yumurtalı hamurdan fırında yapılır.

APAKLA :kuru fasulyenin tandırda pişenidir çömlekte pişirilir

LEPE:çoban yemeğidir.sut ve bulgurdan yapılır

KAVURGA:buğday ve keten tohumun kavrulması ile yapılır.

KABAK TATLISI: CACIK:a)madımak yemeği bulgur ve madımaktan yapılır hatta kurutulup kışında pişirilir.

b)yabani otların yenileni baharda taze toplanır dürüm yapılır
C) kabak çiçeği ve taze kabak uçlarından yapılan yemek
TAVUK DOLMA:tandıra indirilir

KIRMIZI DOĞRAMASI:çoban salataya verilen ad ÇALKAMAÇ:ayran SALATA:yoğurt ve salatalıktan yapılan yardımcı yamak (cacık) EKŞİ:üzüm şırasınından yapılır. TARKANA AŞI:yoğurt ve dövülmüş buğday karıştırılıp kurutulur. EKMEK ÇIKARMA:yemekli mevlüt. YARPIZ:yabani nane EŞKİLİ CÜLLÜK:koruk suyunun kırmızı doramasına ekşilik katmak

Coğrafya

Aksaray iline 62 km, Ağaçören ilçesine 16 km uzaklıktadır. Denizden sevyesi 1500 m yüksektedir.İç Anadlu da nadir bulunan meşe ormanları vardır.Yedi yıl önce bir kıyıma uğradı .Yeniden koruma altına alındı.Harun Dağı ve Dede Tepesi zirvedir.Burdan Kırşehir,Avonos,Gülşehir, Ekecik Dağı,Kızılırmak ve gündüz saat 09: 00 ve 10:00 arası Erciyes Dağı görülebilir.Karasal iklim eğemendir.Son yıllarda yer altı su kaynaklarında azalma olup sebzecilik ve meyvecilikte verim düşmüş elma bahçeleri kurumaya başlamıştır.Köyde kuyu açılması yer altı su sevyesini aşağıya çekmektedir. Köy engebeli bir arazi yapısına sahip olup sulu tarım alanı bahçe düzeyindedir.

KÖYDEKİ BAZI BÖLGELER:

• GEMBEZ,
• ÖZ,
• YAMACIN ARKASI,
• KIRGI,
• KOCA TAŞ,
• ÜÇ KOYAK,
• DEPE;
• KÖPRÜ,
• YUKARI BAĞ,
• YAYLAK,
• AĞLAR BAĞI,
• POSTLU YÜZÜ,
• SIYRINGAÇ,
• VELİCEN,
• CAMAK,
• HARUNDAĞ,
• DEDE,
• ÇÖKÜK,
• KARLOYAK,
• KOCUUL,
• AĞDATEPESİ,
• GARAAĞAÇ,
• YANLIZPINAR,
• ,ALAMEŞE,
• YAMACINARKASI,
• KÖPRÜ,SUUTLU,
• GÖZZEK,
• DEPEHARMAN,
• GIRGI,
• MEZERLİK,
• MACİRHASAN TEPESİ,
• KOCODAŞ,
• ADAŞ,

İklim
Köyün iklimi, Karasal iklimi etki alanı içerisindedir.

Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri
2008 101
2000 172
1997 –

Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Sulu tarım alanları sınırlı olduğu için köy devamlı olarak dışarıya göç vermektedir.En fazla göç edilen yerler:Ortaköy,Aksaray,Almanya ve son dönemde İstanbuldur.

Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.

Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:

2009 – Halil Altundağ
2004 – Fahri Alıcı
1999 – Halil Altundağ
1994 – Ömer Yeşilöz

• Hidayet Aslan
• Azmi Akpınar
• Mustafa Altuntaş
• Hacı Ahmet Ertanır
• Dede Altuntaş(KARA DEDE)
• Ali Eroğlu
• HACI İSA ÖZTAŞ
• Nuh Doğan

Altyapı bilgileri

• Köyde, ilköğretim okulu vardır.
• Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur.
• Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır.
• Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur.
• Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
• Camisi yörenin en eski camisi olup 1960 lı yıllarda tamir geçirip şimdiki halini almıştır…

---

Dadılar Köyü Resimlerine Bakmak İçin Tıklayın!

— Haci ahmetli Tepekoy

---