Yöresel Kelimeler

Aksaray Ağaçören ve çevresinde kullanıldığı kelimeler L-M-N-O-P

749 Lağlanmak =Birini aşağılayarak alay etmek, dalga geçmek.
750
751 Lakin =Fakat
752
753 Lapcik =Ayağa giyilen bir çeşit terlik
754 Lata =Uzun palto
755 Laylun =Naylon. örn:samanın üstüne laylunu iyi çektiniz mi len ülüzgar uçurmasaydı laylunu daş goyaydınız
756 Ledami =Öylemi, öyle değilmi
757 Ledami =Yılın kelimesi
758 Lemi =Öylemi. Örn: Söyle bakalım lemi.
759 Len =Leyn Kadınların kocalarına sesleniş biçimi.
760 Loda =Yazın yapılan samanları kışın yada ertesi sene kullanmak için, samanın biryer biriktirilerek üzerinin kapatılması ve en nihayetinde üzerinin toprakla örtülmesi ile oluşan ufak tepeciklere benzeyen yapı.
761 Log =Silindir biçimli dambaşı düzelticisi
762 Lohlohu =Boynu uzun kulpsuz testi
763 Lohurdamak =Suyun kaynarken fokurdaması. örn:gelinn güğümdeki su lohurduyo bi çay demle şimcik baban gelicek yavrım
764 Lor =Bir peynir çeşidi.
765 Los =Boşa vurma
766 Löküs =Küçük bütan tüplerin başına takılan lamba, daha öncesinde löküs ocaklarıda mevcuttu
767 Lön lön =Şişmanlar içn söylenir.
768 Löpürdetmek =Höpürdetmek çayı çorbayı içerken sesli biçimde rahatsız edici bir şekilde içmek. Ör: Gaç defa diyecam sana yav çayı içerken löpürdetme diye allasan insanın içini galdırıyon yav, amovvv git yav.
769 Lüle =Çeşmenin su akan yeri.örn:çişmenin lülesine eşşeğın ağzı dağmasin
770 Mabin =(mabeyn) Oda kapılarının ve giriş kapısının açıldığı koridor
771 Mağrimse =Meğerse. Ör : mağrimse oğ3lanı everecekmiş.
772 Mahana =Gerekçe,bahane. örn:nebim Anca Bekçiye Mahana Buluyo Ben Yaymadim Diyo Nevaleyi
773 Mahle =Mahalle. örn:aşşa mahleden bi duman var ya hayırdır inşallah
774 Mahna =Bahane
775 Mal, maş =Büyükbas,kücükbas hayvan
776 Malamat =Rezil rüzvay,perişan .örn:gendini Malamat Idiyo Kezzi Baci Anca
777 Mangır =Para
778 Manik =Para
779 Mantı =Sapı kırık bıçak
780 Maraz =Ruhi hastalık
781 Marrot =Kes sesini! Anlamında. kızma ünlemi . örn:marroot gebermiyeççe
782 Mas mas =Elinden is gelmeyen ,eli agir
783 Masıra =SalatalIgIn tam büyümemis cok kücük taze hali Ör:AslanIm onnarI yolman onnar daa masIra üc dört gun daa beklen
784 Masil =Mahsül
785 Masimek =Ciddiye almak Ör:Konusan adami kimse masimiye almadi.
786 Mayıs =Hayvan dışkısı
787 Mayış =Maaş . örn:fazlı goca mayişi almış mı bi sorele hele
788 Mazarrat =Zararli,zarari dokunan,yaramaz
789 Meccanen =Bedava
790 Mecel =Güç takat. örn:nezaket bacı ızıcık mecelim olsa valla gidecam tohtura yav
791 Mele =Saklambaç oyununda ebenın durduğu ve sobelenecek hedef.örn:memmet meleyi karanlıkta şaşırdı
792 Melengeç =Hediğin içine katılan bir nevi yabani yemiş. Ör:hediğin melengicini fazla katma acı olur
793 Menevşe =Menekşe çiçeği.örn:bağdan deste deste menevşe topladım bide gözel kohuyoki bacım
794 Mero =Köy çeşmelerinde suyu taksim eden görevli .Örn: ağpınarda kim mero bu gün.
795 Meslastik =İçine mesle giyilen bir tür lastik ayakkabı. örn:ısak gocanın meslastiği bagda düşmüş
796 Meymenat =Sevimlilik.
797 Meymenetsiz =Orantısız hareket etmek, aldırış etmemek.
798 Mığırdiç =Sıska adam gibi
799 Mıh =karpuza Büyük ve uzun civi
800 Mıhaat olma =Sahip olma
801 Mılla =Molla anlamında. örn:mıllanın oğlan fırına girmiş eve 5 ekmek alıyomuş yav
802 Mındar =Eti Yenmeyen Hayvanlar Için Mesela Eşek At Katir Vs.örn:şoo Mindar Ne Kohuyo
803 Mırıl =Mırık Çamur gibi olma, erime, ezilme.
804 Mısa =Musa
805 Mıymıntı =Uyuşuk, beceriksiz
806 Midaresiz =Kilmseye eyvallahı olmayan, gözü tok.Kimseden yardım beklemeyen.
807 Mil =Şiş
808 Milangaz =Aslında bir gaz şirketi ismi ama marka sonradan sektöre adını vermiş ve şimdiki tabirle ankastre ocak eskiden milangazdı. örn:-gıyyyz milangazın üstünde süt var mıhaat ol daşırma oldumu. -ana süt daştı yav. -örenler galacca bi süde mıhaat olamadınmı kele git bılaşşıg yu
809 Minafik =Laf Taşiyan Goğ Yapan.örn:gene Minafiklar Toplanmiş Bahale
810 Mismil =Eti Yenen Hayvanlar Için Söylenir Mesela Koyun Keçi Inek Vs.örn:tosgabanin Eti Yinirmi Yav Mindardir Mismil Olanördektir Yav
811 Mismil =İslama göre eti yenen
812 Mitil =Yorganın iç kısmında kullanılan bez.
813 Motur =Traktör
814
815 Möhlüz =İflas etmiş hiç bir şeyi olmayan fakir,gariban. örn:sen möhlüssün diye gız virmediler
816 Muallim =Öğretmen
817 Mudare =(müdareten): İdareten geçici gibi duran
818 Muhanetlik etmek =İşe yaramaz, yapabileçeği bir işi yapmamak.
819 Muhat =Sahip olmak, göz kulak olmak (mukayyet)
820 Murat =İstek, dilek
821 Müdare =Muhtaç olma
822 Müsrüf =Çok hesapsiz para harcayan,elindekini har vurup harman savuran Ör:Hacca bacI go yapmak gibi olmasin amma senin su gelin cok müsrüf, ne halli gazanIlIyo anam.
823 Müzümsüz =Dengesiz, patavatsız.
824 Naçar =Gariban , fakir
825 Nahır =İnek sürüsü
826 Nalik =Naylon terlik
827 Nalin =Takunya
828 Nebim =Bilmem
829 Nebiyim =Bu konuda bir şey bilmiyorum
830 Neceste =Bilmem kim kişi gibi.örn:kimmiş necesteymiş bu davulcu uşak.
831 Nemi =Öylemiii, lemi
832 Neşşalsin =Nasılsın
833 Nevale =Sebze meyve. örn:fadımana bacı nevaleyı hep koslü yemiş
834 Neyittin =Naptın yani bir işi yapabildim mi işini gördün mü? anlamında soru sormak
835 Niyniyeciyin =Ne yapacaksın
836 Niyniyim =Ne yapayım
837 Nöörüyon =Nasılsın, ne yapıyorsun.
838 Nörüyon =Ne yapiyosun ?
839 Nüzül =Felç
840 Obıyaşi =Bi olayın ayıp olduğunu ima eden meşhur ve güzel sözümüz
841 Obuyaşı =(en çok kullanılan kelime) Kelimenin kökü obaya karşıdır. deyim olarak kullanılır. yapılan eylemi ayıplama ifadesidir. kaynak: Resul Yıldız/Doç. Dr. kelimenin kökü “şor atan” şor tuz demek. damlardaki suyun temele inmemesi için taş yada tenekeden yapılan akaktır. Kaynak: Doç.Dr.Resul YILDIZ
842 Ocak =Ev, hane. ellerde çıkan siğilleri / koslü gibi hastalıkları dua eşliğinde iğne ile çizen kişi.
843 Ofaat =O Vakit
844 Ofus =Toprak mahsulleri ofisi nin hububat alma kabul yeri. örn:hacı avşarların aliıhsan ofusun yirini virdi yav
845 Ohla =Oklava. örn:şoo ohlayı görüyonnu sırtında gırarım dölek söyle memmediminlerin ekinini kim yaydı diyom sana
846 Ok =Kağnının ön ucu, ön kısmı.
847 Okka =Dört urupladan oluşan bir ölçü birimi.
848 Oklava =Oklava, yufka açmaya yarayan odundan yapılan alet
849 Okuntu =Davetişe. dun irfan dan okuntu geldı
850 Olçum =Çok bilmiş(örnek kullanım: şu sıpa nadar olçum:=)
851 Olçum =Geveze, her işe karışan,Havalı, hökela . Örn: olçuma bahale olçuma hele.
852 Omuz =Omuz.
853 Onca =O kadar. Olanca
854 Oookişş =Büyükbaş hayvanlara söylenir. Ör: kiş hele bahale nerey gidiyo
855 Ossun =Olsun
856 Oyuncigi etmek =Oyuncak ettin-harcamak
857 Oyunçak etmek =Bi şeyi cıvıtmak ve onu dile düşürmek. örn :kele elindeki omçayı ne oyunçak ediyon
858 Ödünç =ödünç şartlı borç. örn:zahir emmine git bi pakit birinci bi pakit maltepe al öndüç vir
859 Ölçü Birimleri =Bi motur-iki el arabası-üç gağnı- beş habe-bi şelek-beş çinik- sekiz ölçek-yedi kile-uç teneke-altı kurek-kolum gadar-barnak kadar-eşşek gadar-beş adam boyu-beş sepet-altı filcan
860 Örklemek =Bir kazığa veya yere çakılan kazığa ip marifeti ile herhangi bir hayvanı bağlamak. Ör: Bağ bahça işlerine gidenler, Hasrettin Hoca hesabı eşeklerini örklerler.
861 Örme =Büyükbas hayvanlari baglamak icin örülmüs kalin ip Ör:MIrtaza emmi horlanda inaniz erkek bIzalamis örmesi boklu olsun.
862 Örselemek =Hırpalamak
863 Öteberi =Esya;arac,gerec
864 Ötüyün =Geçen gün
865 Öykenmek =Birisinin konuşmasını taklit etmek
866 Özek =Traktörün arkasındaki bir delikten vagonu bağlamaya yarayan aparatttaki kısa demir parça.örn:özeği geçirdinmmi garı
867 Özeme =Ayran
868 Özemek =İçilir kıvama getirmek.(ayran özemek)
869 Özzek =Sulu çayır, mera
870 Palan =Eşeğin sırtına vurulan semeri bağlamak için kalın bez
871 Palaz =Bez
872 Palıt =Palamut
873 Pali =Küçük süslü köpekler için söylenir genelde köpeğin etiketi olur.örn:şoo ganere paliyi bi hiç dınıyın yavrum uşaağ parçalıyacak yav
874
875 Pantul =Pantolon
876 Papuç =Ayakkabı
877 Parpılama =Hafifçe vurarak döğme.
878 Patlak = 1: mısırın yağla tavada pişirilmiş hali. yani sinemaya giderken yenilen pop corn ların bizdeki adı. 2: patlak aynı zamanda pilastik küplerin adıdır. ağzı geniştir. içine turşu kurulabilir yada pekmez konulabilir.
879 Patse =Patates
880 Payam =Taze badem meyvesi çağlada denir. örn:urhuya bibi birez payam virele bizim gelin aşyiriyo
881 Pece =Pencere. Örn: peceye kuş kondu.
882 Pelepüsür =Üstü başı dağınık, pejmurde giyimli
883 Pelize =Bi çeşit pekmezle ve unla yapılan yöresel yemeğimiz ben şahsen sevmem lapaç oluyor da.ör:genemi pelize bişti
884 Pelize =Yag,pekmez ve unun karistirilip pisirilmesiyle yapilan enfes bir yemek
885 Perçem =Saçın her iki tarafı kesildikten sonra üst kısımda bırakılan püskül, kakül
886 Perselemek =Taze sebzelerin yagda hafifden suyunu koymadan önce pisirilmesi Ör:Kah avrat boon baldircannan biber perselede yiyelim yanInada samIrsaklI yoordu unutma ha:Taze sebzelerin yagda hafifden suyunu koymadan önce pisirilmesi Ör:Kah avrat boon baldircannan biber perselede yiyelim yanInada samIrsaklI yoordu unutma ha
887 Peşkir =Havlu, Banyo Havlusu (Peşkiri Virele)
888 Pezzik =Pancarın pürcüne denir.
889 Pırtı =Kumaş parçası
890 Pısgırmak =Hapşurmak. Ör:Pısgırıp durma garşımda için dışına çıkacak
891 Pısmak =Sinmek
892 Pin =Yere eşilmiş kuyudan geniş kuzu yatağı.
893 Pindir =Peynir
894 Pirelenmek =Şüphelenmek
895 Pisik =Kedi
896 Pisipisile =Kediye çağır anlamında.örn:yavrım kediye pisipisilede önüne iki tike et at
897 Piyaz =Pıyaz. Piyes temsili oyun.örn:düğünde uşak bi pıyaz virdi amma aşır goca nasıl olmuş yav
898 Potin =Bot ayakkabı
899 Pöçük =Kalça
900 Puhara =Soba bacası
901 Pürçüklü =Pürçüklü = Havuş (pürçekli)
902 Pürüşük =Buruşuk
903 Püsgürüt =Büsküvi .örn:topal saliden püsgürüt aldım
904 Püsgürütlu lohum =Nişan merasimlerinin vazgeçilmez çerezi iki bisküvi arasında lokum sıkıştırılıp yenirdi bazen çocukların arasına dalınca vede çocuklar isteyipte alamayınca tepsinin altından bi yumruk dah edilir(atılır)ve her taraf bembeyaz pudra şekeri olurdu. örn:silimin duğünunde lohumlupüsgurut yidim yav

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Başa dön tuşu