Yöresel Halk İnançları

Ölümü Düşündüren Ön Belirtiler

İnsanlar tecrübeleri ve bazı tesadüfî olaylar neticesinde çeşitli durum ve
vakaların ölümü haber verdiğine inanmışlardır. Bu haberciler arasında hayvanlar ilk
sıradadır. İnsanlar hayvanların ötüşü, hareketleri vs. gibi durumlardan ölümle ilgili
birçok sonuç çıkarmaktadır. Bazı eşyaların durumlarından, gök cisimlerinin
hareketlerinden, gördükleri rüyalardan da insanlar ölümü düşündüren sonuçlara
varmışlardır.
Hayvanlardan başka ev, ev eşyası, araç gereçler ve yiyeceklerle ilgili bir takım
inanışların da ölümle bağlantısı vardır. Evde ve ev eşyasındaki gıcırdama, kütüleme,
kırılma, çatlama gibi fiziksel olaylarla beklenmedik bir sırada kapı ve pencere çalınması
ölüme işaret olarak yorumlanmaktadır. Özellikle acı ve tatlı yiyeceklerle kimi mutfak
malzemesini geceleyin komşuya vermekten kaçınmada ölüm korkusundan çok eve
gelecek başka bir felaketin en çok da verilen şeyin bereketinin ve uğurunun kaçacağı,
nazar değeceği inancı vardır. Fakat halk inancı bu genel uğursuzluğun içine ölümü de
katmıştır.
Hastada görülen bir takım psikolojik ve fizyolojik değişiklikler hastanın
yakınları tarafından dikkatle izlenerek değerlendirilmektedir. Hastanın “gidici”
olduğuna, artık sonunun yaklaştığına birer işaret sayılan bu değişikliklere ve isteklere
önem verilmekte, ona göre hazırlığa girişilmektedir (Örnek 1971, 20-30).
Ölümü önceden haber veren belirtiler arasında rüya da çok önemli bir yere
sahiptir. Halk, rüyasında gördüğü bazı aletleri, giysileri (gelinlik gibi), toplantıları vs.
ölüme yormaktadır. Bu tür inanışların yaygın olduğu yerlerde rüyalar özellikle bu işten
anladığına inanılan rüya yorumcusu kişilere ve hocalara yorumlatılmaktadır.
Köpeğin uzun uzun uluması (Merzifon ve Uşak), acı acı uluması (Sivas), sabaha
karşı uluması (Çubuk), geceleyin uluması (Sivas), mahalle arasında uluması (Maraş),
ölüme yorulmakta ve bunun ölümün bir işareti olduğuna inanılmaktadır.
Atın ön ayaklarıyla yeri kazması ve kişnemesi (Kayseri), Hasta olan evde
kişnemesi (Kızılcahamam), bulunduğu yerde tepinip huysuzlaşması (Durağan) ölüme
işaret olarak yorumlanmıştır.
55
Tavşanın, yolcu önüne çıkması (Çankırı), tilkinin anormal sesle uluması
(Durağan), kurdun gece uluması (Sivas), kazın tüyünü dökmesi (Maraş), yarasanın gece
uçarken ötmesi (Sivas), horozun öğleyin ötmesi (Afyon), tavuğun horoz gibi uzun uzun
ötmesi (Çubuk ve Sivas) ölüme işaret olarak kabul edilmiştir (Örnek 1971, 16-18).
Derinkuyu yöresinde de ölümü, düşündüren haber veren olaylar ve varlıklarla
ilgili birçok inanış mevcuttur. Bu inanışlar şunlardır.
Kurban kesilirken hayvanın dili dışarıda kalırsa kurban sahibi o yıl ölür (KK:
202, 203, 204, 205, 206, 210).
Ölü yıkandıktan sonra ters çevrilmez. Bir başkası daha ölür (KK: 12, 15, 20, 23,
25).
Kedi ile aynı yerde yatmak iyi değildir. Kişinin ömrü kısalır (KK: 20, 22, 23, 25,
50, 52, 55).
Kara kedi görmek ölüme yorulur (KK: 30, 32, 33, 34, 35, 36, 39, 47, 74, 75).
Köpek bir eve doğru ulursa o evden cenaze çıkacağına inanılır (KK: 60, 61, 63,
65, 66, 67, 68, 72).
Köpek acı acı ulursa ölen olacağına inanılır (KK: 75, 77, 79, 82, 84, 85, 86, 88,
89, 92).
Sabaha karşı köpek ulursa o evde ölüm olacağına inanılır (KK: 17, 19, 51, 52,
57, 59).
Bir evin önünde baykuş öterse o evden cenaze çıkacağına inanılır (KK: 1, 2, 3,
5, 6, 9, 10, 20, 23, 27).
Bir evin önünde karga öterse o evden ölen olacağına inanılır (KK: 10, 12, 15, 20,
21, 22, 27).
At ön ayaklarıyla yeri kazarsa ölüm olacağına inanılır (KK: 14, 15, 17, 18, 20,
30, 32).
Horozun vakitsiz ötmesi iyi sayılmaz. Genellikle ölüme yorulur (KK: 13, 14, 23,
34, 29).
Leyleğin kara çaput getirmesinin ölüm olacağına işaret ettiğine inanılır (KK: 4,
5, 9, 12, 15).
Ayakkabı çıkarken ters dönerse o evden cenaze çıkacağına inanılır (KK: 20, 22,
24, 26, 27, 30, 31, 33).
Hayatı boyunca fakir birine bir çift ayakkabı vermeyenin öbür dünyaya çıplak
ayakla gireceğine inanılır (KK: 10, 14, 16, 20, 21).
56
Çamaşır kazanında uzun süre atlet bekletilirse o evden cenaze çıkacağına inanılır
(KK: 40, 41, 42, 45).
Uyurken çorapları başucuna koyan kimsenin ömrünün kısalacağına inanılır (KK:
100, 101, 103, 105, 107, 109, 110, 111).
Güneş batarken uyuyanın ömrünün kısalacağına inanılır (KK: 70, 71, 72, 74, 75,
77, 79, 83).
Ölünün elbisesini giyenin ömrünün uzayacağına inanılır (KK: 81, 82, 85, 87, 89,
92).
Akşamüstü yemek yiyenin anası babası ölür (KK: 90, 91, 93, 94, 96, 97, 99,
102).
Değirmenden gelen unla yapılan ilk ekmeği yiyenin karısı ölür (KK: 105, 106,
107, 109, 120, 123).
Yarım çay içen kadın dul kalır (KK: 116, 117, 120, 121, 123, 130, 134, 136,
137).
Akşam evden yumurta veren kişinin ömrünün kısalacağına inanılır (KK: 170,
171, 182, 183, 185, 189).
Geceleyin evden tuz, sirke, turşu, soğan, sarımsak verilirse ölüm olacağına
inanılır (Güçlü, 1995: 9).
Gece evden kazan verilirse o evden cenaze çıkacağına inanılır (KK: 1, 2, 3, 14).
Makasın ağzı açık kalırsa kefen biçileceğine inanılır (KK: 1, 20, 21).
Aynanın düşerek kırıldığında ölen olacağına inanılır (Güçlü 1995, 39).
Beklenmedik bir anda kapı çalınması ölüme yorulur (Güçlü 1995, 39).
Ayağın ökçesinin çatlaması, kırılması ölüme yorulur (KK: 1, 3, 6, 70, 72, 80, 83,
85, 89).
Kuyruklu yıldız kaydığında bir kişinin öleceğine inanılır (KK: 5, 7, 9, 12, 15,
20).
Hasta gözünü tavana dikerse öleceğine inanılır (Güçlü, 1995: 40).
Hasta gaipten sesler duyduğunu söylerse öleceğine inanılır (Güçlü 1995, 39).
Hasta uzaktaki yakınlarını, çocuklarını görmek için çağırırsa öleceğine inanılır
(KK: 200, 202, 203).
Hasta eş dost ve akrabalarından helallik isterse öleceğine inanılır (KK: 205, 206,
207, 208).
57
Rüyada kalabalık görmek ölüme yorulur ve o kişinin bir yakınının öleceğine
inanılır (KK: 2, 4, 5).
Rüyada evin önüne kazan kurulup ısıtılırsa. O evden bir ölen olacağına inanılır
(KK: 130, 131, 133, 134, 137, 138).
Rüyada gelinlik görmek ölüme yorulur ve yakınlardan birinin öleceğine inanılır
(KK: 180, 181, 182, 183, 191).
Rüyada kefen görmek ölüme yorulur (KK: 170, 172, 175, 183, 186, 188, 189,
192).
Rüyada kalabalık görmek ölüme yorulur (KK: 186, 188, 189, 195, 196, 197,
198).

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Başa dön tuşu