Derinkuyu ilçesinde “Kötü niyetli kişilerin, mavi (gök) gözlü olanların, seyrek
dişli olanların, çekemeyenlerin, kıskanç olanların, sakar olanların, aniden sevenlerin,
yaşlı insanların, şuh olan kişinin, neşeli olan kişinin, kanı kaynayanların ve bir şeye
veya kişiye aşırı ilgi, sevgi gösterenlerin” (KK: 2, 5, 7) nazarının değeceğine inanılır.
Bir takım nesnelerin ve uygulamaların insanları, hayvanları ve cansız varlıkları
nazardan koruyacağına inanılır. Bu nesneler ve uygulamalar şunlardır:
Çocuk doğar doğmaz köydeki ocak ya da el olduğuna inanılan bir kişiden
çocuğun nazardan korunması için ze çevirmesi (Bir çeşit mum ve tuz karışımı) istenir
(Güçlü 1994, 73).
Yeni doğan çocuğa nazar değmesin diye nazarlık takılır (KK: 12, 10).
Çörek otu asılan çocuğa nazar değmeyeceğine inanılır (KK: 16, 17).
Çocuğa, üzerlik otu, seğ, bal mumu (kafera) ve su geçirmez mavi bezden yapılan
nazarlık asılırsa nazar değmeyeceğine inanılır (KK: 15, 16, 19, 20).
Soğan kabuğu ateşe atılıp bebeğe koklatılırsa o bebeğe nazar değmeyeceğine
inanılır (KK: 7, 8, 9).
Nazar muskası yapılıp asılan çocuğa nazar değmeyeceğine inanılır (KK: 12, 13,
160, 167, 168).
133
Çocuklara, hurmanın çekirdeği ve has iğdenin dalı gün doğmadan kesilip asılırsa
nazardan koruyacağına inanılır (KK: 12, 13).
Dağdağan ağacından yapılan nazarlığın çocuğu nazardan koruduğuna inanılır
(KK: 4, 8).
Bebeklere kara sürerek nazardan korunabileceğine inanılır (KK: 15, 114, 115,
119, 124, 126).
Çocuğu nazardan korumak için Alay köyündeki hocaya muska yazdırılır (KK:
131, 132, 135, 136).
Sarımsak kökünden yapılan nazarlık takılan çocuğa nazar değmeyeceğine
inanılır (KK: 120, 130).
Geline nazar değmesin diye tütsü yakılır (KK: 134, 135, 136, 140, 145, 146,
147, 149).
Geline nazar değmesin diye gelinliğinin görünmeyen yerlerine gök boncuk ve
sarımsak kökü asılır (KK: 150, 160, 161, 162, 163, 165).
Çöreotu asmanın insanı nazardan koruduğuna inanılır (KK: 211, 212).
Kurt dişinin nazardan koruduğuna inanılır. Bunun için küçük çocuklara ve evlere
kurt dişi asılır (KK: 50, 52, 53, 55).
Mavi (gök) gözlü kişilerle karşılaşmamak için yol değiştirilir (KK: 2, 10).
Kem gözlü kadınların nazarı değmesin diye yufka yapılan çardakların kapısı
kapatılır (KK: 20, 22).
Seğiren göz yeni bir nazarın, felaketin habercisidir. Bu felaketi önlemek için
seğiren gözün üstüne bir saman çöpü konulur (Güçlü 1994, 20).
Evin muhtelif yerlerine at kafası veya eşek kafası asılırsa nazar değmeyeceğine
inanılır (Beğen 2003, 39).
Tarlaların kenarına yumurta kabuğu veya inek kafası asılırsa, tarladaki ürüne
nazar değmeyeceğine inanılır (KK: 70, 72, 88, 89, 92).
Evlere ve arabalara nazardan korumak için ölmüş kaplumbağa kabuğu konulur
(KK: 32, 35, 37).
