Yöresel Halk İnançları

Gökkuşağıyla İlgili Halk İnanışları

Gökyüzündeki rengârenk görünümüyle herkesi büyüleyen gök kuşağına Türkler
birçok isim vermişlerdir. Bu isimlerden bazıları: “Yay, Tanrı’nın kamçısı, Al kuşak, Ala
kuşak, Al yeşil kuşak, Dede kuşağı, Ebe Kuşağı ve Ebemkuşağı” (Ögel 2010, 227) gibi
isimlerdir.
Kırgız Türkleri, ebekuşağına Kökcele yani Gök yele diyorlar. Gök yele aynı
zamanda Gökkurt, Gökböri anlamındadır. Kurdu, kurt olarak anmak tabu ve günah
olduğu için Kırgızlar gök kuşağını Gök kurdun yelesine benzetmişler ve kurdun ismi
yerine söylemişlerdir. Yine Kırgızlar gök kuşağını güneşin veya güneş ışıklarının
kulakları olarak da adlandırmışlardır.
Gök kuşağına Ak yol diyen eski Türkler onu bu dünyayı öbür dünyaya bağlayan
bir köprü olarak düşünmüşlerdir. Bu yol isminden de anlaşıldığı gibi iyi yere yani
Cennete gitmektedir.
Şamanların göğe çıkma törenleri ile ilgili belgelerde şamana gökyolunu
gösteren, siyah ve beyaz perçemler vardır. Bazı törenlerde ise bir ip üzerine asılmış
mavi, beyaz, kırmızı ve sarı bezler şamana gökyolunu gösteriyordu. Birçok
92
araştırmacıya göre bu ebekuşağıdır. Yani ebekuşağı göğe giden bir gök köprüsü olarak
düşünülmüştür (Ögel 2010, 227-228).
Türk mitolojisinde bu kadar önemli bir yere sahip olan gök kuşağıyla ilgili
araştırma yöremizde de birçok inanış bulunmaktadır. Bu inanışlar şunlardır.
Gök kuşağının altından geçince kişinin cinsiyet değiştireceğine; kızsa erkek,
erkekse kız olacağına inanılır (KK: 1, 3, 13, 15, 16).
Hamile bir kadının gök kuşağının altından geçince erkek çocuk doğuracağına
inanılır (KK: 120, 122, 125, 150).
Gök kuşağının altından geçenin zengin olacağına inanılır (KK: 5, 7, 9,10).
Gök kuşağının altından geçenin günahlarından arınacağına inanılır (KK: 20, 22,
50).
Gök kuşağının altından geçenin dileklerinin kabul olacağına inanılır (KK: 52,
55, 57, 60).
Gök kuşağının ucunda bir kazan altın olduğuna ve gökkuşağını görünce ailenle
ilgili bir duanın kabul olacağına inanılır (KK: 70, 72, 77, 80, 82).

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Başa dön tuşu