Yöremizden bilgiler

Agacoren ve cevresinde kullanilan kelimer

Aaa = Hareketli oynak, güleç
Aa benizli = Beyaz tenli.
Aga = Anne ,ede,baba,Alaca Köyü taraflarinda daha çok kullanilir
Aba = Anne veya ablaya hitap ederken kullanılır. Ör:Abam nerede?
Abari = Hayret ve şaşkınlık ifadesi.
Abbağa = Bembeyaz
Aboo = Hayret ifadesi
Acer = Yeni
Aces = Haber ( Acesleri Açın Bakalım)
10 Açacak = Anahtar
11 Agaf = Tahıp sapları sal ile taşınırken urganla bağlamak için kullanılan ağaç halka,
12 Agız = İneğin doğum yaptıktan sonraki verdiği ilk süt
13 Ağa = Baba ve dedeye hitap ederken kullanılır. Ör : Ağam böyle dedi.
14 Ağaç gabığı = Yeşil fasülye. örn:avrat gene ağaçgabıı mı bişirdin
15 Ağı = Zehir
16 Ağıllanmak = Sisli kış akşamlarınsa gök yüzündeki ayın kenarlarında daha az koyulukta aydınlık oluşur. bu duruma “ay ağallanmış” denilir. bunu ertesi gün için yağış olacağına yorumlarlar.
17 Ağnamak = Hayvanların kaşınan sırtını yumşak bir toprakta kendini yerden yere vurması terapi etmesi aynı zamanda çamurda çaylakta oynuyan çocuklarada söylenir.örn:gara eşşek küllükte ağnıyoo
18 Ağpahla = Ağpahla yaptım gocaa.iy bayrı önüme bişme diye ağaçgabığı(yeşil fasulye)goymadı.
19 Ağri büğrü = Egri,bükük
20 Ağzına öykenmek = Sesle taklidini yapmak
21 Ahizar = Perişan olmak, bıkmak
22 Ahizere düşmek = Ahuzar etmek.Ör: Şu çocuğun hizmetlerinin zorluğundan ahizere düştüm iyice.
23 Ahraç(argaç) yatırmak = Gübresi için koyun sürüsünün belirli yerde yatırılması
24 Ahraz = Sağır dilsiz.örn:senin o bakışların ahrazı dillendirir
25 Alabacak = Memleketin harley davidson motorsikleti bilmeyen gerçek panlılı olamaz.ıramazan alabacağın ciklesi gırılmış len
26 Alaca düşmek = Üzümlerin kararmaya başlama mevsimi, zamanı
27 Alen = Dur Bekle , biraz bekle
28 Alengerli = Kolayca kırılıp dökülebilecek olan
29 Alengirik = Degişik bıcımde manası. şıltah:Bagırıp,cagırıp cok gürültü yapmak Ör:AmanIn güldeste bacIm nagadarı şıltahıI bi gelinin varımış goca köy baş gelemedi öylede olmaz obiyarşi
30 Aleşmek = Kalmak, durmak. “ör: nerde aleşiyorsun? aleşin hele bende geliyorum.”
31 Aleyçik = Uzun siriklar ücgen sekilde dikilir ortasi bos birakilir etrafi hisir ve otlarla örtülür bag ve bahcede yagmurdan ve soguktan korunmak icin icinde oturulur.
32 Alhah = Aniden baskın vermede söylenen söz. örn:alhah gene mal zebzeye girmiş yav
33 Aligopder = Yeşillik alanda uçan ve adı yusufçuk olan bir tür helikoptere benzeyen böcek. örn:elinda diynanen aligopderimi vuracın ahıllı ol yavrım ahşamaca gopsan faydasız
34 Amıca = Demirçiler kabilesinin söylediği söz
35 Amovv = Hayret ünlemi. örn:amovv len zebzeyi gene yaymışlar bahale
36 Anadınnı = Anladınmı
37 Anadut = Büyük ekin derleme aracı, ucu üç parça
38 Ananmak (ağnamak): = Eşeğin yerde, sırtüstü debelenmesi.
39 Angıt = Angut bir tür av kuşu. örn:baraçın edirafına bi sürü angıt birikmiş ıhsan emmi
40 Annacına = Karşısına alnına anlamında. örn:amovv bide annacıma geçip dırca gelmesinni ziynep bacı dınarıp durdu gelin git yavrım ne biçim gelin yav
41 Annaç = Karşı, karşısı, karşı yüzeye, cephesi, yamaç. Ör: kırda geziyordum yanımdan hızla geçen tilki paşa, bir anda annacıma geçmiş.
42 Apapbba = Bembeyaz. Örn: apapbba asbabı var üstünde.
43 Aporlö = Hopörler. örn:sazcı omarın aporlösü patlamış duydun mu yavv
44 Arageçeliği = Bulaşıcı hastalık ve nezle grip gibi hastalıklar için söylenir.örn:büyük oğlan arageceliği geçirmiş
45 Aripsimek = Özlemek
46 Arpacık = Gözün beyaz kIsmInda cikan bir hastalik
47 Arrıküp = Koçlara karşı durulup toslaması için söylenen söz.örn:bizim goça arrı küp dedim
48 Arsınmak = Ar etmek, utanmak
49 Asbap = Elbise.
50 Aside = Unla Pekmezle yapilip üzerine tereyag dökülen Yöremize ait bir Tatli
51 Asortik = Sosyetik
52 Astap = Çamaşır, giysi
53 Aşık = Asik:Genelde kadin ve kızlar icin söylenir. Ör: Staklı sen bi asik halininen yalınız bazarda napacın abilerin duyarsa bacaklarını gırar bah
54 Aşıraşı = Aşure ayında yapılan aş çorba.örn:iki cıngılda ali emminlere aşıraşı götür emi
55 Aşyirmek = Gebe olan bayanların gebelik boyunca fiziken ve ruhen çeşitli yiyecekleri canı çekmesi allah kocasına sabır versin tutarda ananas mango vs isterse vay o beyin haline .örn:amanın aşyiriyo yavrum bi gopumunan topal saliden bi portekel getiir
56 Avgat =Avukat.örn:aşşa özdea tarlanın tapısının muamelesini avgada virdim yav
57 Avıstı Kalkmak = Doğrulmak.örn:avıstı kahda şu pendirin suyuna bi bah gelin
58 Aviz = Elinden iş gelmeyen, beceriksiz,eli yavaş Ör:Kele gızım nagadarı avizsin goca satlıh gız oldun iki satte bi inaa saayamadın
59 Avrat= Eş, hanım
60 Avurt = Yanak
61 Ayak Yolu = Tuvalet, WC
62 Ayarsız = Densiz, kendini bilmez, hal ve hareketleri uygun olmayan kişi.
63 Aydede = Ay’a denir.
64 Azdırmak = Bir canlıyı hayvanı kaybetmek.örn: şoo gunnacı kediyi bissal yamaca azdırda gel olurmu
65 Azzık = Yolculukta veya yabanda v, bağda yenecek kumanya.Ör:çobanın azzığını verdinmi.
66 Bacı = Abla, kız kardeş
67 Badas = Harmanyeri süprüntüsü
68 Bag bellemek = Üzüm bagini islemek
69 Bakgari= Bakale suna demek
70 Baldircan = Patlıcan
71 Banadura = Domates
72 Bareyy = Bir ünlem. örn:bareyy isgarpin mi aldın fayığın oruya gelmiş mi bayrı böyle alengirli isgarpin
73 Başaklama = Tarladaki başakları toplama
74 Başangı = Büyüklere göre, küçüklerin yaptığı küçük yaramazlıklar.Ör : Annelerin şefkat ve merhametleri o kadar güçlü ki, cocuklarının yaptığı küçük başağılıklarını ya görmezden gelirler, yada ikazla geçiştirirler.
75 Belemek = Eskiden küçük çocukları yumuşak ve sıcak toprakla altını sararlardı bu ile belemek denir.
76 Belik = Kadının örülmüş saçı
77 Bellemek = Öğrenmek
78 Beri bak = Bana bakarmısın
79 Beribenzer = Oldukça iyi hoş.örn:beribenzer daaldi sırma bıyıklıydı kele rahmatlı amov dünya başıma yıhıldı ölünce bi halbır uşağınan galdım bacım hinci 52 sini ohuduyom
80 Beşşik = Beşik.
81 Bezi = Yamur yoğurma işleminde bir ekmek yapacak büyüklükte hamuru kesmek, bezilere ayırmak
82 Bıçkı = Bağ budama da kullanılan bıcak
83 Bıldır = Geçen Sene ( Bıldır geldiydi)
84 Bıtırak = Üzeri çok dikenli bir cins ot

1178 Yüzünguyulu =Yüzüstü yatmak. Ör: yüzünguylu yatele
1179 Zabah =Sabah
1180 Zaearrı =Eşekleri kızıştırmak için söylenen bir çeşit eşeğe gaz verme komutu eşeğe kısaca ver coşkuyu demek gibi eşek saartirken söylenir di…örn:zaearri hele gara eşşağa
1181 Zağ =Mera veya özzeklerde çıkan bir tür otun bitkinin meydana getirdiği sıvı eski zamanda (eveli)lambaya konulup faydalınılan sıvı gaz gibi yani. örn:lambaya birez zağ goy gelin hindi baban gelir yav
1182 Zağar =Küçük köpeklere denir.
1183 Zaharki =Demekki. Ör:Herhalde Zaharki tren gelmeyecek
1184 Zahra =Tahıl ürünleri, bugday , hububat
1185 Zahra =Zahra : Buyday ,. Ör : Bu sene zahra bayağı bi bereketli çıktı.
1186 Zalıp =Sanırım salip yani haç anlamında hiristiyan haçı arabça salip demek bu kelime şeddeli bir kaç laf ardından söylenirdi ama tam manasını bende bilmiyorum tahmin üzre. örn:ülen gevır zalıp yiye yiye şişecin bahale az yi ekmağ elinden alan mı var
1187 Zamharı =Ocak ayı
1188 Zavar =Arpa unundan yapılmış un. ör: yarın zavar üğütmeye gideceğiz.
1189 Zekarette yatmak =Ölüm döşeğinde yatmak.örn:-herif zekarette galsam bana bakannı. örn:-herif zekarette galsam bana bakannı. -o biyaşi o nası laf allasan bahmammı garı
1190 Zembelek =Kapıyı açıp kapamaya yarayan mekanizma zemberek.örnek: zembeleğin dili düşmüş, kapıyı nasıl açacağımı bilmiyorum
1191 Zerdeli =Kayısı
1192 Zerhoş =Sarhoş. örn:zerhoş gibi ne sallanıyon len
1193 Zıklanmak =Çok acele,apar topar o an ne bulduyse atıştırmak, yemek
1194 Zılgıt =Azar. Ör: Çocukların büyüklerinden duydukları azar, acaba çocukların büyüklerin laflarını dinleyememelerinden mi, yada büyüklerin çocukları anlayamamalarından mı kaynaklanır?
1195 Zınarmak =Gürültülü bir şekilde bağıran çağıran kişiye bir kızgınlık nidasıdır. “gene (yine) zınardı? yada ne eşşek gibi zınarıyon?”
1196 Zırakı =İri yetikin kimseye denir.
1197 Zırf =Çamaşır yımakata kullanılan tahtadan yassı kalınca tahta.
1198 Zibil =Yere dökülmüş, süpürülmesi gereken, toplanabilir şeyler.
1199 Zirgil =Sataşan, problemli, zararı dokunma ihtimali olan.
1200 Ziymak =Karda Kaymak
1201 Zobu =Aşiri Derecede şişman Kimse.örn:şooo Zobuyu Görüyonnu Lön Lön Geliyo
1202 Zoğ =Ensenin kulağın arkasına doğru olan kısmı.
1203 Zöhre =Zehra
1204 Zöhüm =Izdırap acı. Ör:gelinin çektiği zöhümü şu köyde çeken yok yav gorsen bide işcimel ki
1205 Zöplengi =Dayama
1206 Zurba =Çokluk, çok olan. Ör : Oğlum gördünmü sizin evin önündeki akasyaya bi zurba sığırcık konmuş

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Başa dön tuşu